TẤT TẦN TẬT VỀ MỤN TRỨNG CÁ

Tên quảng cáo

Mụn trứng cá hầu như là ám ảnh của tất cả mọi người và cũng là loại bệnh phổ biến trên toàn cầu, loại mụn này thường bao gồm các tình trạng mụn như: mụn mủ, mụn đầu đen, mụn đầu trắng,…Và đặc biệt là ở tuổi dậy thì – đây là khoảng thời gian có sự thay đổi về hormone trong cơ thể. Sau đây là tất tần tật về mụn trứng cá đã được sorella tìm hiểu và tổng hợp.

Contents

1 Tất tần tật về mụn trứng cá
2 Tình trạng nào mà chúng ta nên gặp bác sĩ
3 Phương pháp điều trị cho từng loại mức độ của mụn
4 Cách phòng ngừa mụn trứng cá

Mụn trứng cá là gì?

Mụn trứng cá, còn được gọi là tình trạng viêm da mãn tính, có thể gây ra các vết đỏ và mụn nhọt trên cơ thể, đặc biệt là trên mặt, vai, lưng, cổ, ngực và vùng cánh tay trên.

Mụn trứng cá có thể bao gồm nhiều loại mụn khác nhau như mụn đầu trắng, mụn đầu đen, mụn nhọt, mụn mủ và các nốt sần tùy thuộc vào đặc điểm và mức độ của từng loại mụn.

Tình trạng này có thể xảy ra ở mọi độ tuổi và thường tái phát nhiều lần, đặc biệt là ở độ tuổi dậy thì. Mặc dù không nguy hiểm, mụn trứng cá có thể gây thâm và sẹo trên da.

Theo thống kê, khoảng 75% người trong độ tuổi từ 11 đến 30 tuổi bị ảnh hưởng bởi loại mụn này. Điều này có thể giải thích bởi vì tại độ tuổi này, hoạt động của tuyến bã nhờn tăng cao cộng thêm trang điểm cũng như bụi bẩn khi thường xuyên ra ngoài, dẫn đến tắc nghẽn lỗ chân lông và viêm nhiễm.

Các loại mụn trứng cá phổ biến

Triệu chứng hình thành của mụn trứng cá

Mụn trứng cá có thể được phân loại dựa trên kích thước, màu sắc và mức độ đau sưng. Dưới đây là một số loại mụn trứng cá phổ biến:

1. Mụn đầu trắng: Những mụn nhỏ như hạt giống nằm dưới da.

2. Mụn đầu đen: Mụn hiển thị rõ trên bề mặt da và có màu đen. Đây là kết quả của sự oxy hóa mụn đầu trắng khi tiếp xúc với không khí.

3. Mụn mủ: Xuất hiện trên bề mặt da, có màu đỏ và đầu mụn có mủ trắng. Loại mụn này thường gây sưng tấy và sau khi lấy nhân mụn có thể để lại vết thâm.

4. Mụn hạch: Có kích thước lớn, cứng và gây đau khó chịu. Mụn này có thể nhìn rõ trên bề mặt da.

5. U nang: Mụn lớn, đau và chứa nhiều mủ. Khi lấy nhân mụn, có thể gây sẹo trên da.

Triệu chứng mụn trứng cá có thể biểu hiện theo các hình thức sau, tùy theo loại mụn:

1. Mụn đầu trắng: Khi lỗ chân lông bị tắc nghẽn, mụn hình thành dưới da và có một đầu trắng nhỏ.

2. Mụn đầu đen: Lỗ chân lông bị mở rộng, gây ra mụn có màu đen đặc trưng.

3. Mụn nhỏ màu đỏ, mềm (sẩn): Xuất hiện các nốt mụn nhỏ màu đỏ trên da, có cảm giác mềm khi chạm vào.

4. Mụn nhọt (mụn mủ): Các nốt sẩn có mủ ở đầu, thường là biểu hiện của mụn nặng hơn.

5. Các cục u lớn, rắn, gây đau dưới da (nốt sần): Có thể thấy những cục u lớn, cứng và gây đau khi chạm vào dưới da.

6. Đau, có mủ dưới da (tổn thương dạng nang): Mụn trứng cá có thể gây ra tổn thương dạng nang, khiến da đau và có mủ dưới bề mặt.

Mụn trứng cá thường xuất hiện trên mặt, trán, ngực, lưng trên và vai.

Biến chứng để lại của mụn trứng cá

Các biến chứng có thể xảy ra khi bị mụn trứng cá gây thương tổn da bao gồm:

1. Sẹo: Sau khi mụn đã lành, có thể để lại các biểu hiện sẹo trên da, bao gồm sẹo mụn (da rỗ) và sẹo lồi (da dày), mà có thể tồn tại lâu dài.

2. Da thay đổi: Vùng da bị ảnh hưởng bởi mụn có thể có sự thay đổi màu sắc, với một sự tăng sắc tố (da sẫm màu) hoặc giảm sắc tố (da sáng hơn) so với trạng thái ban đầu trước khi mụn xuất hiện.

Nguyên nhân gây ra mụn trứng cá

Theo bác sĩ da liễu, ở những người có da dầu, hay các bạn ở trong độ tuổi dậy thì, da sẽ tiết ra rất nhiều dầu, tạo nhiều bã nhờn làm bít lỗ chân lông, tích tụ vi khuẩn, lâu ngày không được làm sạch, sẽ gây sưng, mủ, tạo nên mụn trứng cá. Loại vi khuẩn Propionibacterium acnes (P. acnes) là loại vi khuẩn sống kí sinh trên da mặt người và là một trong những nguyên nhân chính góp phần gây mụn.

1. Nội tiết tố

Tăng nồng độ Androgen là nguyên nhân chính trong việc kích thích sự phát triển của mụn trứng cá. Đây là loại hormone có sự gia tăng cao ở tuổi dậy thì, khi nồng đọ androgen này tăng cao đồng thời khiến cho các tuyến dầu dưới da cũng phát triển và mở rộng tạo ra nhiều bã nhờn và hấp thu những vi khuẩn bụi bẩn bên ngoài phá vỡ tế bào trong lỗ chân lông tạo điều kiện cho vi khuẩn sinh sôi và phát triển.

2. Các yếu tố khác:

Mỹ phẩm không hợp
Stress
Mệt mỏi liên miên
Chu kỳ kinh nguyệt
Chế độ ăn dinh dưỡng
Rượu bia, thuốc lá,…

3. Mẹo phòng tránh mụn trứng cá

Các chuyên gia đã nghiên cứu và đưa ra lời khuyên để phòng tránh loại mụn dễ hình thành và phát triển nhiều lần như sau:

Rửa mặt sạch nhưng với tần suất hợp lý. Không rửa với xà phòng, rửa sữa rửa mặt không quá 2 lần/ ngày.
Không chạm tay vào mặt
Không chà xát da tại vùng bị mụn, khiến da bị nhiễm trùng
Giữ điện thoại cách xa mặt, vì điện thoại có chứa vi khuẩn
Tránh tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, vì có thể kích thích da sản sinh ra bã nhờn và gây ra mụn
Hạn chế lo lắng, căng thẳng….

Yếu tố nguy cơ khiến mụn trứng cá phát triển nhanh

Cùng với các nguyên nhân đã đề cập, có những yếu tố nguy cơ sau đây đóng góp vào tình trạng mụn trứng cá phát triển nhanh và nặng hơn:

1. Yếu tố tuổi tác:

Trong giai đoạn dậy thì, sự thay đổi nội tiết tố khiến tuyến bã nhờn hoạt động quá mức, gây tắc nghẽn lỗ chân lông và gây mụn trứng cá. Sau tuổi 20, khi nội tiết tố ổn định hơn, tình trạng mụn trứng cá thường giảm đi. Tuy nhiên, mụn vẫn có thể xuất hiện ở những người trên 20 tuổi do ảnh hưởng của môi trường, căng thẳng, chế độ ăn uống…

2. Thay đổi nội tiết tố:

Các nội tiết tố nam như androgen, đặc biệt là testosterone, kích thích sự sản xuất bã nhờn. Progesterone ở liều cao có tác dụng kích thích, trong khi ở liều thấp có tác dụng ức chế. Oestrogen ở liều cao cũng có tác dụng ức chế. Hormone của tuyến yên cũng có thể ảnh hưởng trực tiếp đến tuyến bã nhờn. Những yếu tố này liên quan đến mụn trứng cá thường xuất hiện trong giai đoạn dậy thì và liên quan đến chu kỳ kinh nguyệt.

3. Yếu tố di truyền:

Nếu cả bố và mẹ đều có mụn trứng cá, khả năng con cái cũng sẽ mắc phải mụn trứng cá tăng lên.

4. Tẩy rửa:

Lạm dụng xà phòng có thể kích thích tuyến bã nhờn sản xuất quá mức, tăng nguy cơ hình thành mụn trứng cá.

5. Môi trường:

Tiếp xúc với các chất béo động vật trong môi trường, như đồ ăn nhanh, công việc liên quan đến dầu nhờn trong cơ khí, môi trường có độ ẩm cao, tác động của tia tử ngoại. Sự tăng độ ẩm trên bề mặt da trong môi trường nóng ẩm có thể làm tăng tình trạng mụn trứng cá, do tắc nghẽn ống nang lông và tuyến bã nhờn.

6. Chế độ ăn uống:

Một chế độ ăn uống có chỉ số đường huyết thấp, bao gồm việc loại bỏ thực phẩm chế biến và carbohydrate tinh chế, có thể giúp giảm tổn thương do mụn trứng cá.

Các sản phẩm từ sữa có thể gây trầm trọng hơn tình trạng mụn trứng cá, trong khi các sản phẩm không phải sữa (như phô mai) dường như không có ảnh hưởng nghiêm trọng đến mụn trứng cá.

Chất béo và axit béo omega-3 và omega-6 cũng có thể giúp giảm mụn trứng cá. Mặc dù chế độ ăn chay có thể mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, nhưng chưa có đủ bằng chứng cho thấy nó có lợi cho việc điều trị mụn trứng cá.

Các chế phẩm sinh học có thể cải thiện tình trạng mụn trứng cá, nhưng hiệu quả của chúng vẫn chưa được xác định rõ trong việc điều trị tình trạng da liễu này.

7. Ma sát hoặc áp lực lên da:

Sự ma sát từ các vật dụng như điện thoại, điện thoại di động, mũ bảo hiểm, vòng cổ, ba lô quá chặt… hoặc việc thường xuyên đeo khẩu trang hoặc khẩu trang kém chất lượng có thể tạo áp lực lên da, khiến da bị bít hấp hơi, tạo một trường thuận lợi cho vi khuẩn sinh sôi, trở thành một trong những nguyên nhân gây mụn trứng cá.

Tình trạng nào mà chúng ta nên gặp bác sĩ

Khi mụn trứng cá không được làm sạch hoặc tình trạng mụn trở nên nghiêm trọng sau một thời gian dài tự chăm sóc, việc đến gặp bác sĩ da liễu là cần thiết để có phác đồ điều trị phù hợp cho từng trường hợp cụ thể.

Đối với phụ nữ thường xuyên bị mụn trứng cá, khi mụn thường xuất hiện vào khoảng một tuần trước kỳ kinh hoặc liên quan đến việc sử dụng các biện pháp tránh thai, mụn có thể tự khỏi mà không cần điều trị.

Trong trường hợp mụn trứng cá bất ngờ trở nên nặng nề ở người lớn, điều này có thể là dấu hiệu của một vấn đề về cơ thể đã có từ trước đó, và cơ thể đang báo hiệu qua các vị trí mụn cụ thể, cần được điều trị.

Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA) đã cảnh báo rằng một số loại kem dưỡng da và sữa rửa mặt trị mụn không cần kê đơn có thể gây phản ứng nghiêm trọng. Mặc dù các phản ứng này khá hiếm, nhưng cần chú ý đến các triệu chứng như da đỏ, kích ứng hoặc ngứa ngáy xảy ra ở những vùng đã sử dụng sản phẩm.

Ngoài ra, nếu bạn trải qua những triệu chứng như hoa mắt, khó thở, sưng mắt, mặt, môi hoặc lưỡi, cổ họng căng cứng… sau khi sử dụng sản phẩm chăm sóc da, bạn nên tìm kiếm đến chăm sóc y tế khẩn cấp.

Phương pháp điều trị cho từng loại mức độ của mụn

Để điều trị mụn trứng cá, cách tiếp cận phụ thuộc vào mức độ và tình trạng của mụn:

1. Mức độ nhẹ

Trong trường hợp mụn trứng cá ở mức độ nhẹ, bạn có thể sử dụng các loại kem, sữa rửa mặt hoặc thuốc trị mụn không cần kê đơn. Một số thành phần thông thường có trong kem và gel trị mụn bao gồm:

Benzoyl peroxide: giúp làm khô mụn, ngăn mụn mới hình thành và tiêu diệt vi khuẩn gây mụn.
Axit salicylic: giúp tẩy tế bào chết trên da, ngăn ngừa tắc nghẽn lỗ chân lông do vi khuẩn gây mụn.

2. Mức độ vừa

Nếu sau một số tuần sử dụng các phương pháp tự chăm sóc mụn như trên mà triệu chứng vẫn không giảm, hãy đến thăm bác sĩ da liễu. Bác sĩ có thể kê đơn các loại thuốc để giảm triệu chứng và ngăn ngừa sẹo.

Đối với mụn trứng cá ở mức độ vừa, bác sĩ da liễu có thể khuyên bạn sử dụng:

Benzoyl peroxide (theo toa)
Thuốc kháng sinh (như erythromycin hoặc clindamycin)
Retinoids (như retinol)

Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể đề xuất sử dụng thuốc kháng sinh uống hoặc thuốc ngừa thai nội tiết để kiểm soát mụn trứng cá.

3. Mức độ nặng

Đối với trường hợp mụn trứng cá nặng, bác sĩ da liễu có thể đề nghị một phương pháp điều trị kết hợp sử dụng một hoặc nhiều loại thuốc sau:

Thuốc kháng sinh uống
Benzoyl peroxide
Thuốc kháng sinh tại chỗ
Retinoids tại chỗ

Bác sĩ da liễu cũng có thể đề nghị sử dụng thuốc kiểm soát hormone hoặc isotretinoin uống (hay còn được gọi là Accutane). Đây là một dạng vitamin A được sử dụng trong điều trị mụn trứng cá mức độ nặng. Tuy nhiên, thuốc có thể gây ra các tác dụng phụ nghiêm trọng, do đó chỉ được kê đơn khi các phương pháp điều trị khác không hiệu quả.

Cách phòng ngừa mụn trứng cá

Để giảm nguy cơ phát triển mụn trứng cá, bạn có thể thực hiện những thay đổi trong chế độ sinh hoạt và tuân thủ các biện pháp phòng ngừa tại nhà. Dưới đây là một số lời khuyên cụ thể:

1. Rửa mặt hàng ngày bằng sữa rửa mặt không chứa dầu để làm sạch da.

2. Sử dụng sản phẩm trị mụn không kê đơn để giúp loại bỏ dầu thừa trên da.

3. Lựa chọn mỹ phẩm trang điểm gốc nước hoặc có ghi chú “không gây dị ứng” để tránh làm tắc nghẽn lỗ chân lông và gây mụn.

4. Tránh sử dụng các sản phẩm chăm sóc da và trang điểm chứa dầu.

5. Luôn tẩy trang và làm sạch da kỹ càng trước khi đi ngủ.

6. Tắm hoặc rửa mặt sau khi tập thể dục để loại bỏ bụi bẩn và mồ hôi.

7. Khi có tóc dài, hạn chế che khuất khuôn mặt bằng cách cột tóc.

8. Tránh đội mũ, băng đô quá chật hoặc áo quần chật ở các vùng khuôn mặt dễ bị mụn.

9. Duy trì một chế độ ăn uống cân bằng và uống đủ nước.

10. Giảm căng thẳng trong cuộc sống hàng ngày.

Bằng cách tuân thủ những điều trên, bạn có thể giảm nguy cơ mụn trứng cá và duy trì làn da khỏe mạnh.

Mụn trứng cá tuy không quá nguy hiểm đến chúng ta nhưng chúng ảnh hưởng đến cuộc sống hằng ngày. Vậy nên, khi bị mụn trứng cá hãy nên đi khám da liễu để có biện pháp điều trị -phòng ngựa phù hợp theo từng loại mụn.

Trên đây là thông tin được tổng hợp từ Sorella với hy vọng qua bài viết, các bạn có thể hiểu được tình trạng mụn của mình và tìm biện pháp chữa trị phù hợp.