6 cách phòng chống ung thư da hiệu quả nhất

6 cách phòng chống ung thư da là gì? Ung thư da là một bệnh lý nguy hiểm với khoảng 325.000 trường hợp mắc mới mỗi năm. Không như các loại ung thư ác tính khác, ung thư da là bệnh lý có thể ngăn ngừa bằng việc thực hiện các thói quen tránh tiếp xúc ánh nắng Mặt Trời. 

Các bác sĩ chuyên khoa da liễu khuyến cáo một vài biện pháp phòng chống ung thư da bạn có thể áp dụng. 

Nguyên nhân ung thư da phổ biến 

Nguyên nhân gây ung thư da không được khẳng định chắc chắn. Các nghiên cứu cho biết bức xạ tia cực tím có liên quan phổ biến nhất với các trường hợp ung thư da. Các tia bức xạ thường có trong ánh sáng Mặt Trời, đèn tắm nắng, các loại đèn phát ra tia cực tím như đèn huỳnh quang carbon, thuỷ ngân. .. 

Một số hội chứng di truyền được ghi nhận gây gia tăng nguy cơ mắc ung thư da bao gồm bệnh viêm da cơ địa, hội chứng Gardner, hội chứng Torres, hội chứng tế bào đáy kiểu sợi đốt (Nevoid basal cell syndrome). .. 

Những người mắc các bệnh lý liên quan da trước đó như dày sừng ánh sáng, Bowen, mắc virus u nhú trên người HPV, viêm da mạn tính, bị sẹo lồi, vết thương hở khó lành. .. cũng được đánh giá có nguy cơ cao mắc ung thư da. 

Những người phải lao động trong môi trường ô nhiễm, tiếp xúc với các tác nhân gây ung thư từ asen (thạch tín), hóa chất, nhựa than đá, xăng dầu, hóa chất. .. cũng đáng được chú ý. 

Ung thư da nguy hại thế nào? 

Ung thư da có thể gây tử vong, tuy vậy trường hợp này cũng rất ít xảy ra do ung thư da không phải khối u hắc tố ác tính. Tiên lượng điều trị và phục hồi sức khoẻ của bệnh nhân ung thư da tuỳ thuộc vào các yếu tố khác như: toàn trạng sức khỏe người bệnh, loại ung thư da, thời điểm phát hiện bệnh, phác đồ điều trị. .. 

Hiện nay, ung thư hắc tố là loại ung thư ác tính nghiêm trọng nhất, có xu hướng di căn sang các bộ phận khác trong cơ thể và có tiên lượng điều trị kém nếu phát hiện bệnh vào giai đoạn trễ. 

Ung thư biểu mô tế bào đáy (BCC) và ung thư biểu mô tế bào đáy (SCC) phần lớn không đe dọa trực tiếp sinh mạng người bệnh. Tiên lượng sống thêm sau 5 năm ở bệnh nhân ung thư da không phải khối u ác tính dưới 100%. 

Ung thư biểu mô tế bào đáy (BCC) và ung thư biểu mô tế bào đáy (SCC) có thể điều trị triệt căn khối u nếu bệnh được phát hiện ở giai đoạn sớm. Ở giai đoạn trễ, điều trị ung thư có thể gặp nhiều trở ngại hơn. 

Theo thống kê từ Tổ chức Y tế Thế giới WHO năm 2020, ung thư hắc tố da có khoảng 325.000 trường hợp mắc mới, với 57.000 trường hợp tử vong trên thế giới. Ung thư sắc tố da khá hiếm thấy tại các quốc gia châu Á và châu Phi, thường diễn ra với người da trắng. 

Theo nghiên cứu từ dự án SEER của Viện Ung thư Quốc gia Hoa Kỳ thực hiện, tiên lượng sống còn sau 5 năm của bệnh nhân ung thư hắc tố là trên 99% nếu được phát hiện từ giai đoạn sớm. Nếu khối u di căn sang các bộ phận khác ví như gan, phổi, tiên lượng sống 5 năm chỉ còn khoảng 32 %. 

Tỷ lệ sống thêm trung bình sau 5 năm còn có giá trị thống kê trung bình dựa trên những người có chung loại bệnh, giai đoạn bệnh. .. Tỷ lệ sống thêm của từng người sẽ tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe, tuổi tác và kỹ thuật, phương pháp điều trị. 

Có thể bạn muốn đọc thêm: Ung thư da là gì? 1 số dấu hiệu nhận biết cũng như nguyên nhân dẫn đến ung thư da 

6 cách phòng chống ung thư da hữu hiệu 

Ung thư da là bệnh lý có thể ngăn ngừa và khả năng điều trị, hồi phục rất tốt nếu phát hiện và điều trị từ giai đoạn sớm. Hầu hết trường hợp bệnh nhân ung thư da có liên quan với sự tiếp xúc tia bức xạ cực tím trong thời gian dài, cụ thể là da tiếp xúc với ánh nắng Mặt Trời có thể làm gia tăng nguy cơ mắc ung thư da. 

Do đó, các biện pháp phòng chống ung thư da cần chú trọng việc hạn chế thời gian gây tác động trực tiếp của tia cực tím lên da.

Một số biện pháp phòng chống ung thư da phổ biến bao gồm:

Hạn chế tiếp xúc thường xuyên với nắng mặt trời có nhiệt độ cao 

Cường độ ánh nắng Mặt Trời nguy hiểm nhất được ghi nhận nằm trong thời gian từ 10 giờ đến 14 giờ mỗi ngày. Thậm chí ánh nắng Mặt Trời dưới 16 giờ ở mùa hè hoặc những ngày có chỉ số UV từ 3 trở đi cũng có tác hại tới làn da. 

Vào phần đông ngày thời tiết nhiều mây mù, cường độ bức xạ tia cực tím vẫn ảnh hưởng nghiêm trọng đối với làn da vì khí quyển không có tác dụng ngăn giảm bức xạ UV. 

Các tia nắng cường độ cao có thể gây ra thương tổn đầu tiên trên bề mặt da bao gồm phỏng da, rám nắng, sạm da, lão hoá. Nếu thời gian tiếp xúc ánh nắng Mặt Trời liên tục kéo dài, nguy cơ mắc ung thư da là cực kỳ cao. 

Đối với trẻ nhỏ, không nên tắm nắng cho trẻ sơ sinh thường xuyên vì làn da trẻ rất mỏng manh, có thể gây dị ứng. Nên hạn chế thời gian trẻ nhỏ tiếp xúc với tia nắng Mặt Trời, cụ thể là vào khoảng giữa trưa và đầu giờ chiều. 

Trẻ cần được che chắn kĩ lưỡng để bảo vệ trước tia cực tím. Tuyệt đối không được sử dụng kem chống nắng đối với trẻ em dưới 6 tháng tuổi. 

Sử dụng kem chống nắng và bôi kem thường xuyên 

Biện pháp phòng ngừa ung thư da với kem chống nắng là khuyến cáo tốt nhất. Sử dụng kem chống nắng mỗi ngày, nhất là đối với những nơi có cảnh báo chỉ số UV từ 3 trở lên. Kem chống nắng cần được bôi 20 phút trước khi tiếp xúc với tia cực tím để giúp da có sự bảo vệ như mong ước. Kem chống nắng nên được bôi thường xuyên và bôi lặp lại sau mỗi 2 giờ. Nếu ra nắng lâu hoặc ngoài trời, thời gian bôi thêm kem chống nắng là 1 giờ. 

Thoa kem chống nắng quang phổ rộng, có chỉ số SPF khoảng 30 trở lên, có tác dụng chống tia UVA và UVB. Bạn cũng nên sử dụng kem chống nắng có chứa Parsol 1789 (avobenzone) hoặc titan dioxide trên bao bì kem. Đồng thời , son dưỡng phải có chỉ số SPF 15 +. (3) 

Thời gian tắm nắng để hấp thụ vitamin D chỉ nên không quá 15 phút. Việc gia tăng thời gian tắm nắng không giúp khả năng hấp thụ vitamin D của cơ thể tăng lên. Ánh sáng Mặt Trời vào khoảng 8 giờ sáng được coi là vào khoảng thời gian lý tưởng nhất để tắm nắng. 

Kem chống nắng không phải là “áo giáp” hoàn hảo để hạn chế tác động của tia UV đến làn da cơ thể. Vì vậy bên cạnh sử dụng kem chống nắng, mỗi người cũng nên che chắn cẩn thận với quần áo bảo hộ, nón rộng vành, khẩu trang chống tia UV. 

Diện quần áo chống nắng, sử dụng công cụ bảo hộ 

Nên che chắn cẩn thận với quần áo bảo hộ, nón rộng vành và kính mát chống tia cực tím. Quần áo không vải và sẫm màu sẽ bảo vệ da ít hơn. 

Nếu đang sử dụng thuốc lợi tiểu hoặc các loại thuốc lợi tiểu, bạn có thể gặp bác sĩ chuyên khoa để được biết xem các thuốc đang sử dụng có thể làm thay đổi mức độ nhạy cảm của da với tia sáng Mặt Trời hay không. 

Không nên sử dụng đèn tắm nắng nhân tạo hoặc các biện pháp điều trị bằng tia cực tím 

Không bao giờ sử dụng đèn tắm nắng nhân tạo vì tia UV phát ra bởi bóng đèn có nguy cơ mắc bệnh ung thư da. Bạn có thể nói chuyện với bác sĩ hoặc chuyên gia nếu có ý định nhuộm da. 

Hạn chế tiếp xúc với hóa chất độc hại 

Để phòng tránh ung thư da do hoá chất độc hại, hãy hạn chế tiếp xúc với các loại hóa chất độc hại có trong xăng dầu, thuốc diệt cỏ, thuốc trừ sâu, nhựa than đá, dầu nhớt. .. Trong tình huống phải lao động, tiếp xúc thường xuyên với môi trường hóa chất, hãy sử dụng các loại quần áo bảo hộ phù hợp để hạn chế các hoá chất tác động lên từng vùng da trên cơ thể.  

Có thể bạn muốn đọc thêm: Mất bao lâu thì da cháy nắng phục hồi? 9 cách giúp phục hồi da cháy nắng

Khám da thường xuyên 

Bạn có thể khám cơ thể thường xuyên nhằm kịp thời phát hiện các vùng da khác thường. Các vùng da đầu, gáy, vai, cánh tay, khuỷu tay, bàn chân, khuỷu đầu gối. .. là những nơi dễ xuất hiện các dấu vết thương tổn da. Đối với những vùng da không thể quan sát như lưng, mông, đùi, có thể sử dụng kính để quan sát. 

Thăm khám da nói riêng và sức khỏe tổng quát nói chung nên được tiến hành tối thiểu mỗi năm 1 lần và 2 lần ở nhóm người có yếu tố nguy cơ cao. Nếu trên da xuất hiện các triệu chứng không rõ ràng hơn và sau 2 tuần không thuyên giảm, cần khẩn trương đến bệnh viện có chuyên khoa ung bướu và da liễu để được bác sĩ chẩn đoán. 

Tầm soát phát hiện ung thư da sớm  

Ung thư da không phải khối u hắc sắc tố có cơ hội sống sót và điều trị khả quan. Tuy nhiên mỗi người không nên tự ý khước từ các biện pháp điều trị gây tổn hại đến sức khỏe và thẩm mỹ. 

Ung thư da có thể phát hiện sớm thông qua quá trình quan sát và phát hiện các triệu chứng lạ, thương tổn da khó làm lành. Nếu phát hiện các dấu hiệu bất thường trên da như xuất hiện các đốm, vết loét, mẩn đỏ, vùng da ngứa đỏ, phát ban. .. 

Cần khẩn trương đến ngay cơ sở chuyên khoa Ung bướu, Da liễu để thăm khám và điều trị dứt điểm bệnh lý.

Tầm soát ung thư mỗi 6 tháng/lần được kiểm tra để chẩn đoán ung thư da sớm. Bạn cũng nên tìm kiếm các phòng khám uy tín, có chuyên ngành ung thư và da liễu nhằm kịp thời chẩn đoán và có hướng chữa trị thích hợp. 

Dịch vụ thăm khám và tầm soát ung thư da sẽ tiến hành các bước như: 

Khám thực thể: Kiểm tra tình hình, hiểu biết ban đầu của bệnh nhân về tập quán sinh hoạt, khai thác tiền sử gia đình và theo dõi các dấu hiệu trên cơ thể người bệnh, phát hiện các nốt ruồi, khối u lạ trên da nhằm chỉ định xét nghiệm chẩn đoán thích hợp. 

Soi da: Thầy thuốc dùng máy soi da chuyên biệt để kiểm tra, chẩn đoán các thương tổn bước đầu của vùng da bất thường. 

Sinh thiết: Một bộ phận mô tại vùng da bất thường sẽ được lấy ra kiểm tra dưới kính hiển vi. Kết quả giải phẫu mô bệnh học là cơ sở giúp bác sĩ xác định bệnh ung thư (nếu có) và chẩn đoán sớm bệnh. 

Các thói quen và phương pháp phòng tránh ung thư da là biện pháp giúp giảm thiểu khả năng bị ung thư, nhất là với thời tiết nhiệt đới gió mùa nóng ẩm như Việt Nam. Nếu da có các vùng thương tổn khó lành, xuất hiện trên 2 tuần lễ, hãy sớm thăm khám ở các cơ sở y tế để được chẩn đoán và chữa trị.

Có thể bạn muốn đọc thêm: Bỏ túi ngay 5 tips phục hồi da cháy nắng cực hiệu quả cho nàng tự tin tỏa sáng