1. Nhóm các thực phẩm giàu canxi: hải sản, sữa chua, phô mai,…

Có lẽ bạn đang ngạc nhiên vì thực phẩm giàu canxi lại là câu trả lời đầu tiên cho thắc mắc trong thực đơn cho người thiếu máu không nên ăn gì. Thế nhưng theo các chuyên gia dinh dưỡng, người đang gặp các vấn đề sức khỏe liên quan đến máu, đặc biệt là thiếu máu cần dung nạp canxi một cách thận trọng.

Về cơ bản, canxi là một trong những chất quan trọng đối với hoạt động sống của cơ thể. Chúng góp phần củng cố xương, răng và thực hiện một số chức năng thần kinh hoặc đông máu. Canxi sẽ được chỉ định dùng cho bệnh nhân thoái hóa khớp hoặc loãng xương. Thế nhưng hàm lượng canxi lớn lại có khả năng giảm hấp thu sắt trong cơ thể. Đây sẽ là yếu tố bất lợi đối với các bệnh nhân thiếu máu nên các bác sĩ thường ít khuyến khích các món ăn giàu canxi.

Nhìn chung, nếu bạn đang có dấu hiệu của chứng thiếu máu, hãy hạn chế sử dụng phô mai và sữa, tôm, cua biển hoặc một số loại rau như cải ngọt, rau dền,…

2. Nhóm các thực phẩm có tanin: các loại trà, rượu vang, cà phê,…

Loại thực phẩm các bệnh nhân nên kiêng trong thực đơn cho người còn có các loài thực vật chứa hợp chất tanin. Hợp chất này là một dạng polyphenol, thường có nhiệm vụ tạo liên kết cùng protein. Trong đời sống hàng ngày chúng được đánh giá tương đối tốt đối với sức khỏe. Tuy nhiên tác dụng phụ của chất này là dễ dàng tạo phản ứng hoá học với sắt và sinh ra muối khó tan. Chúng sẽ ức chế trực tiếp quá trình tổng hợp và hấp thụ sắt trong cơ thể.

Để các bạn độc giả dễ hình dung hơn thì thực vật chứa tanin tiêu biểu bao gồm lá trà, ngô, nho và cà phê. Như vậy đồng nghĩa với việc chúng ta nên thận trọng khi dung nạp trà, rượu vang, cà phê hoặc nước, rượu ngô khi gặp tình trạng thiếu máu.

3. Nhóm các thực phẩm có thành phần gluten lớn: bánh mỳ, mì ống,…

Có hai chất được xét là điều kiện cần để cơ thể bắt đầu chu trình tạo ra tế bào hồng cầu cho máu là sắt và axit folic. Tuy nhiên bản thân hai chất này cần thời gian cũng như điều kiện đường ruột thuận lợi thì mới để cơ thể chúng ta hấp thu thành công. 

Một trong những thứ có thể cản trở trực tiếp quá trình tạo hồng cầu nêu trên chính là gluten. Gluten khiến thành ruột suy giảm khả năng hấp thụ sắt cùng axit folic. Theo thời gian, hàm lượng gluten vốn có sẽ khiến sắt bị đào thải khỏi cơ thể một cách vô ích và làm tình trạng thiếu máu trở nên trầm trọng hơn.

Khi đưa ra các chỉ định cho bệnh nhân của mình, chuyên gia dinh dưỡng sẽ luôn thông báo thiếu máu không nên ăn gì và có xu hướng nhấn mạnh đến gluten. Trên thực tế, bác sĩ sẽ không yêu cầu chúng ta phải kiêng hoàn toàn chất này vì chúng có trong cả lúa mì và lúa mạch. Thế nhưng bạn sẽ được hướng dẫn cắt giảm bớt các loại thực phẩm như mì ống hoặc ngũ cốc, bánh mì khỏi khẩu phần ăn hàng ngày của mình để hạn chế tối đa nguy cơ tiềm ẩn đến từ gluten.

4. Nhóm thực phẩm chứa axit oxalic: khế, củ cải đường, đậu phộng, rau bina,…

Nhóm thực phẩm bệnh nhân thiếu máu thường xuyên lơ là nhất có lẽ chính là nhóm này. Hầu hết mọi người đều nghĩ mình không ăn khế hay rau dền, đậu phộng hàng ngày nên không thể ngay lập tức làm trầm trọng tình trạng thiếu máu được. Tuy nhiên thực tế thì hoàn toàn ngược lại.

Nhóm axit oxalic là axit hữu cơ và các chuyên gia dinh dưỡng nhận định tác động của nó là rất mạnh vì thế nên kiêng trong thực đơn cho người thiếu máu. Chúng nhanh chóng tìm thấy và phản ứng với canxi có trong máu để tạo ra kết tủa. Dạng kết tủa này sẽ ở lại trong cơ thể, cụ thể là các mạch máu gần tim và làm suy giảm cả sức khỏe máu cũng như hệ tim mạch. Vòng tuần hoàn máu của người bệnh có nguy cơ tắc nghẽn cao hơn so với trước đây và có thể để lại biến chứng nguy hiểm.

5. Thiếu máu không nên ăn gì, uống gì – Rượu bia

Nhiều nghiên cứu y khoa trên thế giới đã khẳng định uống nhiều rượu bia chính là yếu tố khiến tình trạng thiếu máu diễn biến tệ đi. Các lý do khiến chúng trở thành mục ưu tiên trong danh sách thực đơn cho người thiếu máu không nên ăn gì, uống gì là:

• Uống rượu nhiều sẽ gây tổn thương đến các tế bào hồng cầu có sẵn trong cơ thể.

• Rượu ức chế quá trình hấp thu folate của cơ thể, mà loại vitamin B này thúc đẩy quá trình tuần hoàn và phân chia hồng cầu một cách tự nhiên. Như vậy rượu sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến quá trình cơ thể sản sinh hồng cầu trong tương lai.

• Cuối cùng, rượu làm ảnh hưởng mạnh đến gan trong khi cơ quan này là nơi cung cấp sắt cho chúng ta. Thiếu sắt thì tình trạng thiếu máu gần như không thể cải thiện được.

6. Các món ăn được chế biến quá kỹ

Trong thực đơn cho người thiếu máu thường có xu hướng tăng cường bổ sung sắt cho cơ thể thông qua các món ăn có lợi. Hiện nay chúng ta có thể hấp thụ sắt thông qua nhiều nhóm thực phẩm khác nhau như gia cầm, cá hoặc thịt lợn. Thậm chí trứng và các loại hạt cũng cung cấp hàm lượng sắt khá đáng kể. 

Tuy nhiên hầu hết mọi người đều mắc sai lầm chung là chế biến các loại thực phẩm này quá kỹ, cụ thể là trên nền nhiệt lớn trong thời gian dài. Nhiệt độ sẽ tự khiến sắt bị phân huỷ dẫn đến việc dù người bệnh có tăng cường thực phẩm thì vẫn không hạn chế chứng thiếu máu được.

Để hấp thụ được tối đa lượng sắt có trong thực phẩm, chúng ta nên ưu tiên các phương pháp làm chín vừa phải như hấp hoặc xào. Đặc biệt, tuyệt đối không nên nấu chung thực phẩm giàu sắt với thực phẩm giàu canxi vì chúng sẽ ức chế lẫn nhau.

Vừa rồi là các tư vấn có liên quan đến vấn đề thiếu máu không nên ăn gì mà Sorella đã giúp các bạn độc giả tổng hợp. Hy vọng đây sẽ là các thông tin hữu ích giúp các bạn kiểm soát được dinh dưỡng trong khẩu phần ăn của mình tốt hơn. Nếu bạn còn băn khoăn về chế độ ăn uống để bảo vệ sức khỏe nói chung, 

• Nâng mũi sụn sườn có quy trình như thế nào? 5+ Điều cần biết về nâng mũi sụn sườn
• 5 điều cần biết về xỏ khuyên mũi mà bạn nên lưu ý

Tư vấn chuyên môn bài viết:

TS.BÁC SĨ NGUYỄN HỮU QUANG

Phó trưởng khoa tạo hình thẩm mỹ

Ngôn ngữ giao tiếp: Tiếng Việt, Tiếng Nga

Đặt Lịch Hẹn Xem Hồ Sơ