Vitamin D và tác dụng trong việc bảo vệ sức khỏe – Vitamin D là một trong những loại vitamin quan trọng nhất đối với cơ thể. Cơ thể thiếu Vitamin D sẽ dẫn đến một số bệnh về xương và răng như tiểu đường loại 1, đau cơ, đau xương, đau răng,… thậm chí nghiêm trọng hơn có thể dẫn đến ung thư vú, đại tràng, tuyến tiền liệt, buồng trứng, thực quản và hệ bạch huyết nếu thiếu vitamin D.
Contents
Vitamin D là gì?
Các bác sĩ da liễu thường khuyên rằng tắm nắng thường xuyên là cần thiết để giữ cho xương chắc khỏe. Việc này khiến nhiều người hiểu lầm rằng tắm nắng giúp tạo canxi tốt cho xương. Tuy nhiên, thực tế là ánh nắng mặt trời sẽ giúp da hình thành vitamin D, và chính hoạt chất này sẽ giúp cơ thể hấp thụ canxi từ nguồn thực phẩm từ bên ngoài tốt hơn.
Về cơ bản, vitamin D không có nhiều trong thực phẩm tự nhiên nên để bổ sung vitamin D cho cơ thể, bạn cần phơi nắng buổi sáng hoặc bổ sung từ thực phẩm chức năng. Trẻ em và người già rất dễ bị thiếu vitamin D và tác dụng khó hấp thụ và gây ra một số bệnh do không được tiếp xúc với ánh nắng mặt trời hoặc bổ sung vitamin D không đủ.
Về mặt lý thuyết có rất nhiều loại vitamin D: D1, D2, D3 và mỗi loại cũng được hình thành theo cách thức khác nhau.
- Nếu như vitamin D1 có trong thành phần của nấm, giun đất và tảo xoắn thì vitamin D2 được hình thành từ quá trình chuyển hóa vitamin D1. Vitamin D2 thường được tìm thấy trong các sản phẩm vitamin D liều cao. Mặc dù cơ thể đã có thể hấp thụ vitamin D2 nhưng loại vitamin này vẫn có thể chuyển hóa thành cholecalciferol, hay còn gọi là vitamin D3.
- Vitamin D3 là một dạng vitamin mà cơ thể có thể hấp thụ và sử dụng ngay lập tức. Ngoài ra, vitamin D3 còn được cơ thể sản xuất thông qua hoạt chất cholesterol. Đầu tiên, lớp đáy của da chuyển cholesterol thành 7-dehydrocholesterol. Và lúc này khi bị tác động bởi tia UVB, hoạt chất đó sẽ nhanh chóng chuyển thành hoạt chất là tiền chất của vitamin D3.
- Các tiền chất có hoạt tính được đưa đến gan, lọc, tổng hợp và tạo thành mảng tế bào vitamin D3. Những mảng tế bào này tiếp tục phân chia khắp cơ thể. Một lượng vitamin D3 trả lại cho da và làm nhiệm vụ bảo vệ da trước tia UVB để tránh ung thư da, cũng như mang lại nhiều lợi ích khác cho da.
Vitamin D và tác dụng đối với cơ thể và làn da của bạn
Vitamin D và tác dụng trong việc bảo vệ sức khỏe
- VitaminD và tác dụng chống loãng xương
Vitamin D giúp cơ thể hấp thụ canxi và phốt pho hiệu quả hơn. Qua công dụng đó, vitamin D giúp tăng khả năng lắng đọng canxi và phốt pho trong mô xương. Nhờ vậy, xương chắc khỏe hơn, thúc đẩy quá trình phát triển chiều cao ở trẻ em, ngăn ngừa loãng xương ở người lớn tuổi.
- Vitamin D và tác dụng ngăn ngừa ung thư
Vitamin D cũng tham gia vào quá trình phân chia tế bào, bài tiết và chuyển hóa các hormone, bao gồm hormone tuyến cận giáp (PTH) và insulin. Vì thế vitamin D và tác dụng giúp hỗ trợ chống lại khả năng hình thành các tế bào ung thư như ung thư da, ung thư xương và tế bào ung thư vú. Ngoài ra, nhiều nghiên cứu cũng chỉ ra rằng vitamin D giúp ngăn ngừa cũng như giảm thiểu các bệnh ung thư vú, ruột kết và tuyến tiền liệt.
- Vitamin D và tác dụng chống nhiễm trùng
Vitamin D còn có khả năng kháng viêm, diệt khuẩn bằng cách tạo ra các đại thực bào với kích thước lớn. Các đại thực bào này được vận chuyển đi khắp cơ thể, khi gặp các “đối tượng” có khả năng gây hại như vi khuẩn, cholesterol dư thừa, chúng sẽ “nuốt chửng” và bao bọc, tiêu diệt chúng.
Ngoài ra, vitamin D và tác dụng khác như: hỗ trợ chức năng não khỏe mạnh, ngăn ngừa nguy cơ mắc bệnh tiểu đường, hỗ trợ hệ hô hấp, hệ miễn dịch, giúp cơ thể luôn khỏe mạnh, ngăn ngừa bệnh tiểu đường, rụng tóc,…
Vitamin D và tác dụng chăm sóc và bảo vệ da
- Vitamin D và tác dụng làm tăng sức đề kháng cho da: Vitamin D tham gia vào nhiều quá trình trong cơ thể, trao đổi chất, chuyển hóa tế bào. Nhờ đó, hệ thống tế bào mới dưới da luôn được củng cố, da duy trì sự khỏe mạnh từ bên trong. Theo đó, khi da khỏe mạnh sẽ nhanh chóng phục hồi, cũng như phản ứng lại các tác động do mụn gây ra.
- Vitamin D và tác dụng chống ung thư: Như đã nói ở trên, vitamin D3 được tạo ra từ chính cholesterol nên có khả năng giúp chống lại tác động của tia UVB nên da cũng tránh được ung thư da.
- Hạn chế da khô, bong tróc: Vitamin D cùng với vitamin A có chức năng trong quá trình tăng sinh và biệt hóa tế bào biểu bì. Theo đó, vitamin D và tác dụng giúp hạn chế sự hình thành keratin – hoạt chất gây sừng hóa trên bề mặt da, khiến da bị bít tắc, khô ráp và bong tróc. Từ đây, không chỉ khiến lớp màng bảo vệ của chính da bị phá vỡ, dầu thừa xuất hiện nhiều hơn, không thể thoát ra ngoài da do bị lớp sừng bao phủ, da yếu hơn.
Đây cũng là nguyên nhân gây ra mụn trứng cá. Khi được bổ sung vitamin D, làn da sẽ hạn chế tình trạng khô ráp, bong tróc, ngăn ngừa mụn mới hình thành.
- Làm lành vết thương: Tham gia vào quá trình thúc đẩy quá trình tổng hợp protein của tế bào, vitamin D giúp tăng cường tái tạo các tế bào bị tổn thương. Nhờ đó, vùng da bị mụn cũng sẽ nhanh chóng lành lại. Ngoài ra, số lượng tế bào mới cũng được tăng lên cũng giúp thúc đẩy nhân mụn nhanh khô, đẩy nhân mụn trồi lên khỏi bề mặt da. Các tế bào mới sẽ giúp làm đầy vùng da chảy xệ do mụn giúp ngăn ngừa sẹo rỗ sau mụn.
- Chống lão hóa da: Khi các tế bào và collagen mới được tăng sinh, mạng lưới nâng đỡ dưới da cũng sẽ được củng cố, các liên kết trở nên bền chặt hơn. Và nhờ đó hiện tượng chùng nhão hay chảy xệ da cũng sẽ được hạn chế.
- Chống viêm, diệt khuẩn: Một trong những tác dụng của vitamin D là chống nhiễm trùng. Vitamin D sẽ tạo ra đại thực bào, bên trong có nhiều nhân tế bào lớn, đại thực bào có thể “ăn” các hoạt chất và vi khuẩn khác trong cơ thể. Điển hình là cholesterol xấu, tế bào chết và vi khuẩn gây mụn P. acnes. Một ưu điểm của đại thực bào do vitamin D tạo ra khi tiêu diệt vi khuẩn P. acnes là không gây viêm nhiễm, mẩn đỏ, sưng tấy. Nhờ đó, các nốt mụn sẽ nhanh chóng giảm viêm, nốt mụn cũng hạn chế ăn sâu hơn trong da.
Vậy nên bổ sung vitamin D như thế nào?
Tắm nắng
- Ai cũng biết ánh nắng là nguồn dồi dào vitamin D và tác dụng khi tắm nắng đến việc tăng cường canxi cho cơ thể. Tuy nhiên, ánh nắng mặt trời cũng là nguồn gốc gây ung thư da, cũng như khiến da sạm đen, phồng rộp hoặc khô nhanh hơn. Vì thực tế, vào những thời điểm khác nhau trong ngày mức năng lượng tia UV cũng như khả năng tác động lên da cũng sẽ khác nhau.
- Theo nghiên cứu, nếu muốn tắm nắng để bổ sung vitamin D và tác dụng tối đa, bạn chỉ nên tắm trước 9 giờ sáng. Ngoài ra, mỗi lần tắm chỉ nên trong khoảng 15-30 phút.
- Bên cạnh đó, khoảng thời gian từ sau 9 giờ sáng đến khoảng 16 giờ chiều, khi ra ngoài cần che chắn kỹ càng và sử dụng kem chống nắng để chống lại tác động của tia UV. Đặc biệt, khoảng thời gian từ 12h trưa đến 2h chiều là thời điểm tia UV đạt đỉnh điểm và khả năng gây tổn thương cho da cũng cao nhất. Vì vậy, bạn nên hạn chế ra ngoài trong thời gian này, hoặc nếu phải ra ngoài thì nên chuẩn bị khẩu trang kín và đeo kính để bảo vệ toàn thân.
Bổ sung từ thực phẩm tự nhiên
- Thực tế, vitamin D không có nhiều trong tự nhiên, chỉ một số thực phẩm có thể bổ sung vitamin D như sữa, ngũ cốc và các loại cá béo như cá hồi, cá thu, cá mòi. Vì vậy, bạn nên bổ sung những thực phẩm này vào thực đơn hàng ngày để tăng cường bổ sung vitamin D và tác dụng có lợi cho cơ thể.
- Lưu ý đối với làn da bị mụn, khi bổ sung vitamin D bằng đường uống, bạn cần đặc biệt chú ý đến khâu chế biến. Bạn cần hạn chế chiên xào nhiều dầu mỡ, hay cho nhiều gia vị cay nóng, vì vitamin D và tác dụng vô tình sẽ làm tuyến bã nhờn bị kích thích quá mức và gây ra mụn. Chưa kể, nếu không cẩn thận, bạn có thể vô tình làm mất từ tính trong thực phẩm.
Bổ sung từ thực phẩm chức năng
- Ngoài việc bổ sung vitamin D từ thực phẩm, bạn có thể bổ sung từ thực phẩm chức năng vừa bổ sung lượng lớn vitamin D và tác dụng nhanh vừa tiện lợi hơn cho bạn.
- Tuy nhiên, để bổ sung vitamin D và tác dụng hiệu quả và an toàn thì bạn không nên tự ý sử dụng tại nhà. Bởi vitamin D cũng giống như vitamin A hay nhiều hoạt chất khác, khi bổ sung quá nhiều vào cơ thể sẽ có nguy cơ gây tác dụng ngược, phản ứng không tốt cho sức khỏe người dùng.
- Vì vậy, để đảm bảo an toàn, bạn cần tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên môn để được tư vấn cụ thể về liều lượng và thời gian sử dụng phù hợp.
- Tùy từng trường hợp, nhu cầu của cơ thể như chống loãng xương, nhiễm trùng, suy tim hay để trị mụn mà bác sĩ sẽ chỉ định cụ thể cho bệnh nhân.
- Ngoài ra, bạn cũng đừng quên thông báo cho bác sĩ về tiền sử dị ứng, cũng như tình trạng bệnh hiện tại, có đang dùng thuốc điều trị các bệnh khác hay không. Ngay cả khi bạn vừa ngừng dùng thuốc, điều quan trọng là phải được thông báo để tránh nồng độ thuốc vẫn tích tụ và có khả năng vitamin D và tác dụng có hại.
- Trường hợp phụ nữ đang mang thai hoặc đang cho con bú thì việc bổ sung vitamin D và tác dụng của nó là rất cần thiết nhưng cũng cần thông báo cho bác sĩ để có chỉ định phù hợp.
- Khi đã bổ sung vitamin D bằng thực phẩm chức năng, bạn cần kiểm soát thực đơn hàng ngày, nên hạn chế các thực phẩm như sữa, cá béo để tránh thừa vitamin D và gây kích ứng da.
- Một số thực phẩm bổ sung vitamin D khuyên dùng: Now Vitamin D3, Swisse Ultiboost Vitamin D Supplement, Vitamin D3 Nature Made 500 mcg
- Khi sử dụng các sản phẩm bổ sung vitamin D, bạn đừng quên đọc kỹ hướng dẫn sử dụng trước khi dùng để đảm bảo an toàn.
- Mặc dù các chất bổ sung vitamin D rất tiện lợi và dễ sử dụng, nhưng chúng là một nguồn “vitamin D phong phú” rất dễ dàng do hàm lượng bổ sung lớn của chúng. Nếu quá vội vàng trong quá trình sử dụng, bạn sẽ dễ gặp phải tình trạng này và dẫn đến những tác dụng phụ không mong muốn.
Bổ sung bên ngoài da bằng mặt nạ tự nhiên
- Vitamin D có trong lòng đỏ trứng. Hầu hết các loại mặt nạ đều sử dụng lòng trắng trứng nên nhiều người lầm tưởng rằng lòng đỏ là vô dụng. Tuy nhiên, lòng đỏ cũng là một trong những nguồn cung cấp vitamin D hiệu quả.
- Do đó, bạn hoàn toàn có thể bổ sung vitamin D cho da mụn thông qua các công thức mặt nạ từ nguyên liệu tự nhiên kết hợp với lòng đỏ trứng gà.
- Với loại mặt nạ tự nhiên này, ưu điểm chính là nguồn cung cấp vitamin D đơn giản, dễ làm, giá thành rẻ và hàm lượng vitamin D tương đối thấp. Điều này giúp bạn hạn chế hiện tượng “cao vitamin D, ngộ độc vitamin D”.
- Tuy nhiên, cũng có mặt trái là hàm lượng vitamin D bổ sung không đủ cho da nên sẽ mất thời gian tương đối lâu mới có kết quả như mong muốn.
- Vì vậy, đòi hỏi bạn không chỉ kiên trì mà còn phải siêng năng thực hiện thường xuyên.
Vitamin D và tác dụng phụ
Khi bổ sung vitamin D không đúng cách hoặc quá mức sẽ khó tránh khỏi những tác dụng phụ cũng như phản ứng ngược. Vitamin D và tác dụng phụ có thể kể đến như ngộ độc, suy thận,…
Khi hàm lượng vitamin D trong cơ thể tăng cao, dư thừa sẽ dẫn đến tình trạng thừa vitamin D hay còn gọi là ngộ độc vitamin D. Từ đây, lượng canxi trong máu tăng cao dẫn đến các triệu chứng nhức đầu, chóng mặt, chán ăn, khô miệng, chuột rút, táo bón, buồn nôn, đau cơ, nhức xương., vôi hóa mạch máu..
Thậm chí nhiều trường hợp suy thận, gầy mòn, tăng huyết áp, rối loạn nhịp tim, trẻ bị kim châm to, thai nhi dị tật, khó thở, co giật, giảm khả năng tình dục…
Nghiêm trọng hơn, quá nhiều vitamin D và tác dụng có thể sẽ ảnh hưởng đến thị lực. Ở kết mạc có những nốt nhỏ màu trắng xếp thành hàng ngang hoặc cong rồi đổ vào rìa lòng đỏ đen, ở giác mạc có viêm giác mạc hình dải, gặp chủ yếu ở trẻ em.
Khi gặp các biểu hiện ngộ độc vitamin D cần báo ngay cho bác sĩ hoặc đến cơ sở y tế gần nhất để được xử lý kịp thời.
Tổng hợp lại, vitamin D là một chất dinh dưỡng quan trọng đóng vai trò không thể thiếu trong sức khỏe và phát triển của cơ thể. Vitamin D và tác dụng tới sức khỏe và chăm sóc da thì việc duy trì mức độ đủ trong cơ thể có tác động tích cực đến xương, hệ miễn dịch, tâm lý, sức khỏe tim mạch và nhiều khía cạnh khác của sức khỏe.
Để đảm bảo mức độ vitamin D đủ, hãy tận dụng ánh sáng mặt trời, tiêu thụ thực phẩm giàu vitamin D và cân nhắc bổ sung khi cần thiết. Tuy nhiên, hãy tham khảo ý kiến chuyên gia để đưa ra phương pháp bổ sung phù hợp với tình trạng sức khỏe của bạn.
Sức khỏe là ưu tiên hàng đầu, cần để ý đến việc cung cấp đủ vitamin D và tác dụng nó mang lại cho cơ thể là vô cùng lớn, chất bổ này sẽ hỗ trợ sức khỏe toàn diện và tăng cường chất lượng cuộc sống của bạn.
Tư vấn chuyên môn bài viết:
TS.BÁC SĨ NGUYỄN HỮU QUANG
Xem thêm:
CÁC BƯỚC CHĂM SÓC DA THÂM MỤN ĐÚNG CÁCH
Nguyên nhân hình thành nếp nhăn đuôi mắt và cách điều trị
6 BÍ QUYẾT XÓA NẾP NHĂN VÙNG ĐUÔI MẮT
- 3+ phương pháp điều trị mụn đầu trắng
- Trẻ mọc răng lẫy là như thế nào? 4 phương pháp xử lý đúng cách cho bố mẹ khi trẻ mọc răng lẫy
- Tẩy da chết: 7 Lợi ích và những điều cần lưu ý.
- 7 dấu hiệu cho biết tóc cần phục hồi
- Nước muối sinh lý trong việc chăm sóc da mặt: 5+ Tác dụng thần kỳ của nước muối sinh lý