Cách điều trị sẹo lồi – Sẹo lồi là một vấn đề da liễu thường gặp, gây khó chịu và tự ti cho nhiều người. Tuy nhiên, không nên bỏ cuộc vì hiện nay có nhiều phương pháp điều trị hiệu quả để giảm thiểu và làm mờ sẹo lồi. Từ các phương pháp y học truyền thống đến công nghệ tiên tiến, bạn có nhiều lựa chọn để đạt được làn da mịn màng và tự tin trở lại.
Trong bài viết này, chúng ta sẽ khám phá các phương pháp điều trị sẹo lồi và tìm hiểu cách chúng có thể giúp bạn khôi phục làn da tươi sáng và mịn màng như mong muốn.
Contents
- 1 Nguyên nhân và cách điều trị sẹo lồi
Nguyên nhân và cách điều trị sẹo lồi
Sẹo xảy ra sau khi vết thương đã lành. Tùy vào cơ địa của mỗi người mà sẹo xuất hiện với nhiều dạng khác nhau: sẹo phẳng, sẹo lồi, sẹo lõm, sẹo phì đại. Ngoài hình dạng, sẹo có 2 màu: sẹo trắng, sẹo đen. Đặc biệt, sẹo lồi sần sùi, đỏ hoặc tím trên bề mặt da do cơ thể sản xuất quá nhiều collagen trong quá trình chữa lành vết thương, nơi các mô dư thừa ép vào da gây đau và ngứa. Bài viết dưới đây giải thích nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng tránh sẹo lồi để người bệnh hiểu rõ hơn về cơ chế gây bệnh.
Sẹo lồi là gì?
Đây là loại sẹo nổi gồ ghề trên bề mặt da do tăng sinh mô sợi quá nhiều so với vết thương và gây sẹo. Cụ thể, khi da bị thương, mô sợi hình thành để hồi phục vết thương. Thế nhưng, ở một số người, các mô sợi này tăng sinh quá mức tạo thành khối cứng, căng bóng gọi là sẹo lồi.
Hiện nay, khoảng 100 triệu người trên toàn thế giới có sẹo do phẫu thuật hoặc chấn thương, và trong 15% trường hợp, mô xơ phát triển trên sẹo phì đại hoặc sẹo lồi. Sẹo lồi có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi, xuất hiện ở mọi vị trí trên cơ thể nhưng thường xuất hiện ở các bộ phận trên cơ thể như: vai, vành tai, ngực, má, mông,…
Sẹo lồi dái tai thường tròn và chắc. các bộ phận cơ thể có bề mặt nhẵn hơn. Tuy nhiên, ở một số vị trí trên cơ thể như cổ, bụng, tai… hơi di chuyển khi chạm vào.
Sẹo vượt ra ngoài ranh giới của vết thương ban đầu và xâm lấn vùng da bình thường liền kề. Tuy không nguy hại đến sức khỏe nhưng lại gây tâm lý bất an cho người bệnh, nhất là ở tay, chân,…
Triệu chứng và dấu hiệu
Sẹo lâu năm
Sẹo lồi phát triển chậm và lan rộng trong nhiều tuần, nhiều tháng và nhiều năm. Nhưng ở một số người, sẹo có thể phát triển nhanh chóng, tăng kích thước gấp ba lần trong vài tháng. Sẹo có kích thước khác nhau và bệnh nhân có thể cảm thấy đau, ngứa hoặc đau khi hình thành. Triệu chứng này thường biến mất khi sẹo ngừng phát triển.
Sẹo mới hình thành
Cơ thể sản xuất quá nhiều collagen trong quá trình hình thành sẹo để phục hồi vết thương. Collagen có vai trò trong cơ thể là chất duy trì độ đàn hồi của da, chất duy trì cấu trúc cơ, xương và mô.
Sẹo lồi thường xuất hiện khoảng 3-12 tháng sau chấn thương. Lúc đầu, sẹo có màu đỏ, hồng hoặc tím, nhưng sau đó da sẫm màu hơn và sẫm màu hơn ở trung tâm xung quanh các cạnh. Những vết sẹo này trông giống như những mảng da sáng bóng không có lông.
Nguyên nhân hình thành
- Tổn thương da: thường xuất hiện sau khi da bị tổn thương do một vết cắt, vết thương hoặc chấn thương da khác.
- Mụn trứng cá: Khi mụn trứng cá bị viêm nặng, sẹo lồi có thể hình thành sau khi da đã lành.
- Viêm da: Một số bệnh da như bệnh cơ địa, bệnh dị ứng hoặc viêm da có thể làm cho da tổn thương và gây hình thành sẹo lồi.
- Phẫu thuật: Một số phẫu thuật, đặc biệt là phẫu thuật thẩm mỹ, có thể dẫn đến hình thành sẹo lồi nếu quá trình phục hồi không tốt.
- Sẹo dị tật: Sẹo lồi có thể là kết quả của sẹo dị tật, một tình trạng di truyền khi các tế bào sản xuất collagen bất thường dẫn đến sự hình thành sẹo lồi.
- Lão hóa da: Khi da bị lão hóa, quá trình sản xuất collagen bị suy giảm và sẹo có thể trở nên lõm hoặc lồi lên.
Những nguyên nhân này có thể làm cho mô sẹo không thể phục hồi đầy đủ, dẫn đến hình thành sẹo lồi.
Sẹo lồi có gây hại không?
Không. Dù sẹo gây ngứa, đau, khó chịu nhưng không gây hại cho sức khỏe.
Sẹo lồi có thể gây ra một số vấn đề sức khỏe và thẩm mỹ, thường làm giảm tính thẩm mỹ của khu vực da bị tổn thương. Điều này có thể ảnh hưởng đến tự tin và sức khỏe tinh thần của người bị sẹo.
Yếu tố tăng nguy cơ sẹo lồi
- Melanin: Sắc tố tạo màu cho da, tóc và mắt. Cơ thể sản xuất càng nhiều hắc tố thì các bộ phận này càng sẫm màu. Khi da bị tổn thương, cơ thể sản sinh ra các tế bào sản xuất sắc tố (tế bào hắc tố) nên có nhiều melanin hơn ở vùng bị tổn thương. Do đó, người da đen có nhiều hắc tố hơn các chủng tộc khác, do đó sẹo lồi dễ xảy ra hơn.
- Gen: Khoảng 1/3 số người bị sẹo lồi có người thân trong gia đình bị sẹo lồi (thường gặp ở người Châu Phi hoặc Châu Á).
- Tuổi (10-30 tuổi): Có thể xuất hiện sẹo lồi. Nó có thể xuất hiện bất cứ lúc nào nhưng độ tuổi từ 10 đến 30 là thời điểm dễ hình thành sẹo lồi nhất do collagen hoạt động mạnh hơn.
- Mang thai: Sự thay đổi nội tiết tố khi mang thai làm tăng nguy cơ sẹo lồi.
Chẩn đoán sẹo lồi như thế nào?
Có thể chẩn đoán sẹo lồi dễ dàng bằng nhìn, sờ vết sẹo. Khi sẹo quá phát, bác sĩ sẽ thực hiện sinh thiết da để loại trừ ung thư da.
Sinh thiết da là một thủ thuật tiểu phẫu, bác sĩ da liễu gây tê và mổ cắt sang thương da rồi gửi đến khoa giải phẫu bệnh để kiểm tra dưới kính hiển vi. Nếu người bệnh bị sẹo lồi, bác sĩ da liễu sẽ có kế hoạch điều trị phù hợp với tình trạng da của bệnh nhân.
Thời gian phát triển của sẹo lồi
Sau khi da bị thương, sẹo lồi có thể hình thành từ 3 – 12 tháng hoặc lâu hơn. Da dày lên là dấu hiệu đầu tiên của sẹo lồi, khoảng 20% sẹo xuất hiện sau một năm chấn thương.
Sẹo lồi thường phát triển sau khi da bị tổn thương hoặc chấn thương. Quá trình phát triển sẹo lồi có thể kéo dài từ vài tuần đến vài tháng, tùy thuộc vào độ sâu và tình trạng tổn thương ban đầu.
Thường sau khi da bị tổn thương, quá trình phục hồi sẽ diễn ra, trong đó các tế bào da mới được sản sinh và collagen được hình thành để tạo mô mới. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, quá trình này không diễn ra đều đặn và dẫn đến sự tích tụ collagen không đồng đều, dẫn đến hình thành sẹo lồi.
Có thể mất một thời gian khá dài cho sẹo lồi để phát triển và trở nên rõ rệt. Trong giai đoạn ban đầu, sẹo có thể mềm và hơi đỏ. Sau đó, với thời gian, nó có thể trở nên cứng hơn và màu sắc có thể thay đổi.
Quan trọng là nhớ rằng mỗi trường hợp sẹo lồi là khác nhau và thời gian phát triển cũng có thể khác nhau. Việc chăm sóc da đúng cách và sử dụng các phương pháp điều trị có thể giúp giảm thiểu sự phát triển và xuất hiện của sẹo lồi.
Sẹo lồi có chữa được không?
Sẹo lồi là khối u lành tính (không phải ung thư), tuy nhiên sẹo khó chữa dứt điểm, thường phát triển trở lại ngay cả sau khi được phẫu thuật cắt bỏ. Nếu đã từng có sẹo lồi, người bệnh nên cẩn thận khi có vết thương ở da. Nếu phải phẫu thuật, nên tham vấn các bác sĩ để phòng ngừa sẹo lồi.
Có nhiều phương pháp điều trị hiệu quả, bao gồm:
- Chăm sóc da: Điều trị sẹo bắt đầu từ việc chăm sóc da hàng ngày. Điều này bao gồm việc sử dụng các sản phẩm chăm sóc da phù hợp, giữ da luôn ẩm và tránh tác động mạnh lên sẹo.
- Thuốc mỡ, kem, gel: Có nhiều loại thuốc mỡ, kem, gel được sử dụng để làm mờ và giảm thiểu sẹo lồi. Các sản phẩm này thường chứa các thành phần như silicone, vitamin E, axit hyaluronic và các chất chống vi khuẩn.
- Laser và ánh sáng: Công nghệ laser và ánh sáng có thể được sử dụng để xóa bỏ sẹo lồi. Quá trình này thường làm mờ sẹo và kích thích sản sinh collagen mới để làm da trở nên mịn màng hơn.
- Phẫu thuật: Trong một số trường hợp nghiêm trọng, phẫu thuật có thể được áp dụng để loại bỏ sẹo lồi. Phương pháp phẫu thuật bao gồm sự loại bỏ hoặc chỉnh sửa sẹo thông qua các kỹ thuật như cắt mô, ghép da hoặc chỉnh hình.
Tuy nhiên, quá trình điều trị sẹo lồi thường mất thời gian và đòi hỏi sự kiên nhẫn. Kết quả cụ thể cũng phụ thuộc vào từng trường hợp cụ thể. Trước khi quyết định điều trị, hãy tìm hiểu kỹ về các phương pháp điều trị khả dụng và thảo luận với bác sĩ hoặc chuyên gia da liễu để có được lựa chọn tốt nhất cho tình trạng sẹo lồi của bạn.
Các phương pháp điều trị
Có nhiều phương pháp điều trị hiệu quả nhưng tùy thuộc vào mức độ và tính chất của sẹo. Dưới đây là một số phương pháp chữa trị sẹo lồi:
- Thuốc trị sẹo: Có nhiều loại thuốc trị sẹo được sử dụng, bao gồm thuốc bôi, thuốc tiêm và thuốc uống. Những loại thuốc này thường được sử dụng để làm giảm sẹo, làm mờ màu sẹo và làm cho sẹo phẳng hơn.
- Kỹ thuật laser: Kỹ thuật laser có thể được sử dụng để làm giảm sẹo lồi bằng cách xóa bỏ lớp da trên sẹo và kích thích sản xuất collagen mới. Kỹ thuật laser có thể đạt được kết quả tốt nhưng thường cần nhiều lần điều trị.
- Dùng kem corticosteroid: Bôi kem corticosteroid theo toa để giúp giảm ngứa.
- Thuốc tiêm: Nếu sẹo nhỏ, bác sĩ sẽ làm giảm độ dày của sẹo bằng cách tiêm cortisone hoặc các steroid khác. Người bệnh cần tiêm thuốc hàng tháng (tối đa 6 tháng) trước khi vết sẹo phẳng lại. Tuy nhiên, khi tiêm corticosteroid sẽ dễ gây các tác dụng phụ như: làm mỏng da, nổi vân mạng nhện, thay đổi màu da (giảm hoặc tăng sắc tố da).
- Áp lạnh: Các sẹo nhỏ muốn làm giảm hoặc loại bỏ chúng sẽ đông lạnh bằng nitơ lỏng. Các tác dụng phụ xảy ra khi dùng phương pháp này như: phồng rộp, đau, mất màu da (giảm sắc tố).
- Phẫu thuật: Phẫu thuật là một phương pháp chữa trị sẹo lồi hiệu quả nhất, tuy nhiên, nó là một phương pháp đòi hỏi chi phí cao và có thể gây ra các tác dụng phụ như mất cảm giác hoặc sưng tấy.
- Massage: Massage định kỳ của khu vực da bị sẹo có thể giúp tăng sự lưu thông máu và kích thích sản xuất collagen, giúp làm giảm kích thước và mức độ của sẹo.
- Sử dụng sản phẩm chăm sóc da: Sản phẩm chăm sóc da có thể giúp làm giảm sẹo lồi bằng cách kích thích tái tạo tế bào và tăng sản xuất collagen.
Tuy nhiên, việc chữa trị sẹo lồi sẽ hiệu quả tốt hơn nếu được thực hiện sớm và trên sẹo mới. Nếu sẹo của bạn đã tồn tại trong một thời gian dài và có tính chất nghiêm trọng hơn, việc loại bỏ hoàn toàn sẹo lồi có thể khó khăn hoặc không thể đạt được.
Cách phòng ngừa hiệu quả
Nếu cơ thể dễ bị sẹo hoặc có người thân trong gia đình đã bị thì nên thận trọng trong việc thực hiện các việc sau để ngăn ngừa sự hình thành sẹo lồi:
- Không xỏ lỗ tai, xỏ khuyên trên cơ thể.
- Không xăm mình, thủ thuật thẩm mỹ (nếu muốn phẫu thuật, cần liên hệ bác sĩ da liễu kiểm tra da trước khi phẫu thuật để tránh nguy cơ gây sẹo lồi).
- Chăm sóc mọi vết thương ngay lập tức (dù vết thương nhỏ) để giúp da nhanh lành, giảm nguy cơ để lại sẹo (liên hệ bác sĩ da liễu để được hướng dẫn cụ thể về cách chăm sóc, băng bó vết thương đúng cách).
Tóm lại, sẹo lồi không phải là một vấn đề không thể giải quyết. Với sự tiến bộ của y học và công nghệ, chúng ta có nhiều phương pháp điều trị hiệu quả. Từ các phương pháp tự nhiên đến các phương pháp y học tiên tiến, việc giảm thiểu sẹo và khôi phục làn da mịn màng trở nên khả thi hơn bao giờ hết.
Tuy nhiên, việc lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp và tìm được chuyên gia đáng tin cậy là rất quan trọng. Hãy luôn tìm hiểu kỹ về từng phương pháp, tham khảo ý kiến của chuyên gia và tìm hiểu về kinh nghiệm của những người đã trải qua quá trình điều trị trước đó.
Với sự quan tâm và chăm sóc đúng cách, bạn có thể giảm thiểu sẹo và tái tạo làn da một cách hiệu quả. Hãy tìm hiểu và thảo luận với chuyên gia để tìm phương pháp điều trị phù hợp nhất cho bạn. Với một quyết tâm và sự kiên nhẫn, bạn có thể tái tạo làn da và tìm lại sự tự tin trong cuộc sống hàng ngày.
Tư vấn chuyên môn bài viết:
TS.BÁC SĨ NGUYỄN HỮU QUANG